چکیده

تأثیر مطبوعات آزاد بر توسعه شاید هرگز به‌درستی ارزیابی نشده است. محاسبه چنین تأثیری اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. بااین‌حال، هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آزادی رسانه بر شاخص توسعه انسانی (HDI) در مجموعه ای از 21 کشور جنوب غرب آسیا در بازه زمانی سالیانه 2002 الی 2020 است. به جهت بررسی و سنجش این ارتباط از روش اقتصادسنجی داده های تابلویی پویا و رویکرد گشتاورهای تعمیم‌یافته دومرحله‌ای سیستمی (SGMM) استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل تصریح شده مبین آن است که آزادی رسانه بر شاخص توسعه انسانی تأثیر مثبت و معناداری داشته و با یک واحد افزایش در شاخص آزادی رسانه شاخص توسعه انسانی به میزان 290/4 واحد افزایش می یابد. همچنین سایر متغیرهای این پژوهش از جمله تولید ناخالص داخلی سرانه و تعداد کاربران اینترنت نیز با یک درصد افزایش شاخص توسعه انسانی را به ترتیب به میزان 290/2 و 101/6 واحد افزایش می دهند و براین اساس یک رابطه مثبت و معنادار برای هر دو متغیر به دست آمد. همچنین متغیر شاخص کنترل فساد نیز بر شاخص توسعه انسانی تأثیر منفی و معناداری داشته و با یک واحد افزایش در شاخص کنترل فساد شاخص توسعه انسانی به میزان 006/0 واحد کاهش خواهد یافت.

کلمات کلیدی: آزادی رسانه، شاخص توسعه انسانی، کنترل فساد، کشورهای جنوب غرب آسیا